5 elementen

Een ander interessante basistheorie zijn de vijf elementen. Het zijn er vijf: vuur, aarde, metaal, water en hout. Het is een poging om samen met yin en yang alle fenomenen zoals, ziekten, gemoedsstemmingen, organen, weefsels, seizoenen, klimaat, kleuren, smaken… te rangschikken bij één bepaald element.

De vijf elementen staan onderling in verbinding met elkaar en beïnvloeden elkaar. Het wordt een heel interactief fysiologisch geheel van allerlei functies en fenomenen, die een verhelderende kijk geven over ons functioneren.

Hout

Hout is het buigende en strekkende. Het groeit omhoog en verspreidt zich naar buiten. Het is groei, opwaartse beweging en ongeremdheid. Het is gerelateerd aan de lente, de tijd van groei aan het begin van de cyclus van de seizoenen. Het is gerelateerd aan het Oosten, daar waar de zon opkomt en aan de kleur groen van nieuwe blaadjes en de smaak zuur van onrijp fruit.

De Lever en Galblaas zijn gerelateerd aan de hout fase. De Lever controleert de beweging van qi door het lichaam, het spreidt qi zoals een boom haar takken verspreidt. De Lever ordent in de uithoeken en stijgt net als jonge planten die ontspruiten in de lente.

Vuur

Vuur is het opwaarts vlammende. Het is heet en beweegt omhoog. Het is gerelateerd aan de zomer, wanneer de hitte van de zon piekt en met het Zuiden, waar de zon op haar hoogtepunt staat. Het is gerelateerd aan de kleur rood en de smaak is bitter.

Het Hart en de Dunne Darm horen bij de vuur fase. Het Hart stuwt qi en bloed door de aderen om het lichaam te verzorgen. Het is als een vuur dat het lichaam verwarmt, zoals de nazomer de natuur laat groeien.

Aarde

Aarde is zaaien en oogsten en staat voor het planten en binnenhalen van de oogst en het voortbrengen van de dingen. Het is gerelateerd aan de late zomer, wanneer de zomerhitte de oogst rijpt. Dit is het seizoen tussen zomer en herfst en heeft een centrale positie. De aarde is geel(-bruin) van kleur en de smaak is het zoete van rijp fruit.

De Milt is gerelateerd aan de aarde fase en heeft als functie bouwstoffen uit voeding te halen. Dit wordt traditioneel aangeduid met "het transporteren en transformeren van de essentie van granen en water". De aarde fase staat voor de bron van qi en bloed welke het lichaam verzorgen en voeden, zoals de planten gevoed worden uit de aarde.

Metaal

Metaal is het veranderen met kwaliteiten als zuiveren, elimineren en hervormen. Metaal kan vormgegeven worden en verharden. Met metaal kan de mens oogsten en dieren slachten, om te overleven. Het doden en zuiveren gebeurt ook bij de eerste vorst in de herfst. Metaal is gerelateerd aan het Westen, waar de zon ondergaat en met de kleur van vorst, wit, en de smaak van scherpe-ruikende substanties die zuiveren.

De Long en Dikke Darm zijn verbonden met de metaal fase. De Long haalt verse adem binnen en heeft de functie van het veranderen van de vloeistoffen in bloed. De Long heeft ook de functie van het dalen van de vloeistoffen naar de Nier en Blaas en is daarmee verantwoordelijk voor het zuiveren en elimineren van vloeistoffen (urine). Daarom heeft de Long dezelfde werking als de zuiverende vorst in de herfst.

Water

Water is bevochtigend en daalt af naar laag gelegen plaatsen en geeft koude. Water is gerelateerd aan de winter, het seizoen waarin de natuur zich spaart voor de volgende cyclus. Water is gerelateerd aan het Noorden, waar de zon niet komt en met het zwarte van de nacht en met de zoute smaak van zeewater.

De water fase is gerelateerd aan de Nier en Blaas. De Nier zit laag en hierheen stromen de vloeistoffen in het lichaam. Ook slaat de Nier essentie (jing) op, zoals de natuur zichzelf beschermt en bewaart in de winter.